Friday 20 September 2013

Οι δικοί μας Χόροβιτς - Αναζητώντας τα ίχνη του Χρύσανθου Λαζαρίδη

Του Κωστή Καρπόζηλου - Δημοσιεύτηκε στο 10ο τεύχος του περιοδικού "Λεύγα"

Το βιβλίο του Ντέιβιντ Χόροβιτς The Free World Colossus: A Critique of American Foreign Policy in the Cold War κυκλοφόρησε στα ελληνικά σχεδόν ταυτόχρονα με την έκδοσή του στις Ηνωμένες Πολιτείες. Τέσσερεις δεκαετίες έχουν περάσει από τότε και η έκδοση του Κάλβου με τον διεισδυτικό τίτλο Από τη Γιάλτα στο Βιετνάμ: ανατομία της διεθνούς πολιτικής ζωής (1945-1967) αποτελεί σημείο αναφοράς σε μεταπολιτευτικές βιβλιοθήκες και πάγκους υποψιασμένων παλαιοβιβλιοπωλών. Οι 600 τόσες σελίδες του φοβερού παιδιού της Νέας Αριστεράς αναδείχθηκαν σε δημοφιλές ανάγνωσμα, καθώς παρείχαν στο ελληνικό κοινό μία εκ των έσω κριτική του αμερικανικού ιμπεριαλισμού· διόλου συμπτωματικά το 1975, οι εκδόσεις Λιβάνη εξέδωσαν την κατάτι παλαιότερη προσέγγιση του συγγραφέα για το ίδιο θέμα κάτω από τον τίτλο Ιμπεριαλισμός και επανάσταση.[1]

Οι δύο αυτές ταυτόχρονες εκδόσεις συνιστούν τις μοναδικές εμφανίσεις του πολυσχιδούς έργου του Χόροβιτς στα ελληνικά. Δεν πρόκειται για παραδοξότητα αλλά για προϊόν αμηχανίας έναντι της μεταμόρφωσης του ανατόμου του αμερικάνικου ιμπεριαλισμού σε διαπρύσιο υπερασπιστή του. Ο Ντέιβιντ Χόροβιτς, ο επισκέπτης της καστρικής Κούβας, στην οποία αναζητούσε ένα υπόδειγμα κοινωνικής οργάνωσης μακριά από τα γραφειοκρατικά καθεστώτα της Ανατολής, και μετέπειτα συνοδοιπόρος των Μαύρων Πανθήρων, από τα τέλη της δεκαετίας του ’80 έχει αναδειχθεί σε ιθύνοντα νου ενός εκτεταμένου δικτύου ιδεολογικού και πολιτικού ακτιβισμού του Αμερικανικού νεοσυντηρητισμού. Ανάμεσα στις δραστηριότητες του Horowitz Freedom Center, του βασικού παρατηρητηρίου που έχει οργανώσει ο ίδιος, ξεχωρίζει η διαδικτυακή βάση δεδομένων Discover the Networks: a guide to the political Left (www.discoverthenetworks.org), που καταγράφει τις ποικίλες εκφάνσεις του πολιτικού ριζοσπαστισμού προκειμένου να καταπολεμήσει την «επιρροή [της αριστεράς] στην κοινή γνώμη» – ποιός αλήθεια είναι καταλληλότερος για κάτι τέτοιο;

Η μεταμόρφωση του Ντέιβιντ Χόροβιτς δεν υπήρξε σιωπηλή. Άλλωστε η πορεία του, ήδη από τα χρόνια της Νέας Αριστεράς, είναι κατάστικτη από συγκρούσεις και ρήξεις. Το 1987 υπήρξε εκ των βασικών οργανωτών του Second Thoughts Conference, μιας συνάντησης εκπροσώπων του αμερικανικού 1968 που έλαβε χώρα στην Ουάσινγκτον και οργανώθηκε γύρω από την παραδοχή ότι ανήκαν σε μια «καταστροφική γενιά».[2] Με τρόπο που δεν επιδεχόταν παρερμηνείες, το συνέδριο είχε ως κύριο άξονα την κατάσταση στη Νικαράγουα· στη δίνη του σκανδάλου Contragate, που είχε στριμώξει το επιτελείο του προέδρου Ρήγκαν, το συνέδριο ενέκρινε την πολιτική των Ηνωμένων Πολιτειών στην περιοχή και την υποστήριξη στους αντιπάλους των Σαντινίστας. Στη συνέχεια, ο Ντέιβιντ Χόροβιτς περιόδευσε στη Λατινική Αμερική, τον γενέθλιο τόπο του αμερικανικού αντιιμπεριαλισμού της δεκαετίας του ’60, επισκεπτόμενος τη Νικαράγουα στο πλαίσιο μιας προπαγανδιστικής αποστολής για τη μεταστροφή της αμερικανικής κοινής γνώμης υπέρ των ενόπλων Κόντρας. Η ταλάντωση του Χόροβιτς υπενθυμίζει ότι εκτός από τις συνήθεις διαδρομές, από τις τάξεις της οργανωμένης αριστεράς προς τις μεταρρυθμιστικές εκδοχές της σοσιαλδημοκρατίας, υπάρχουν και πιο ενδιαφέρουσες πολιτικές και ιδεολογικές επιλογές – υπενθύμιση χρήσιμη για όλους, εκτός ίσως από τους κουραστικούς ξερόλες της εγχώριας αριστεράς που ενδόμυχα συνδέουν την πορεία του Χόροβιτς με το γεγονός ότι γεννήθηκε στις Ηνωμένες Πολιτείες και άρα ήταν εκ προοιμίου παίγνιο στα χέρια μυστικών υπηρεσιών και κοινωνικών νομοτελειών. (συνέχεια...)